---

 Արևմտահայերենից փոխադրի՛ր արևելահայերենի։Օձ շատ կա այս ձորերը, մանավանդ՝ ցերեկի ժամերուն։ Երբ արևը կհրդեհե այս երկաթագույն ժայռերը, սեփսև քռաները, սպիտակ ավազները, իրենց բուներեն դուրս կսողան։ Կգրգռվին, վրադ նետվելու պատրաստ։ Բնությունը իր բոլոր գույները թափեր է անոնց վրա։ Դեղին օձեր կան, քրքրումի գույնովը։ Սեփսևեր կան, եռացող կուպրի գույնովը։ Ոսկիի, շողակնի պես վառողները կան՝ կարմիր բիծերով։ Խայտաբղետները կան՝ կանաչ ու կապույտ օղակներովը, երկճյուղ բերաններով, դժնե աչքերով, որոնք քեզի կնային, սուր ատամնաշարով, ասեղի պես վերջավորող լեզուներով։ Լեղապատառ կըլլաս, երբ հանկարծ կհայտնվին թուփի մը տակեն, քարերուն արանքեն։ Կամ երբ մինչև ծունկերդ կմերկանաս, գետեն կանցնիս։ Եղեգնուտներուն մեջեն ջուրը կցատկեն քեզ հետ միասին։ Պարծենկոտներուն մի հավատաք, որոնք «մենք չենք վախնար» կըսեն։ Կստեն։ Աստիճան մը պաղարյունդ կպահես, կհավասարակշռես ինքզինքդ, երբ կանխավ կնշմարես, կպատրաստվիս։ Բոլո՛ր ոտնավորները կսոսկան անոնցմե։ Ես կտեսնեի, թե ինչպես էշ մը, ջորի մը, ձի մը ահազանգի կմատնվի, երբ գլուխը տոպրակը իր կերը կուտե, կամ կարածի, ու օձ մը կտեսնե: Եզերը, կովերը կցնցվեին, կֆշային, ետ կքաշվեին՝ ճամբա տանելու, որ երթա։ Այծերու, մաքիներու ամբողջ հոտը կփախեր ահաբեկ՝ դաշտին կամ ձորին հեռավորությունները։ Ոզնին ու կրիան չէին ազդվեր։ Չէին փախեր։ Ապահով էին։ Ոզնին իր փուշերը կցցեր։ Կրիան իր ոսկորե պատյանը կքաշվեր։ Օձը ի՞նչ կրնար ընել։

В конце концов, когда идти с грузом стало невмоготу, он бросил своё добро под куст и из последних сил добрался до города. Наутро он нанял погонщика и привёл его в то место, где был спрятан груз, но всё уже растащили воры. Глупец лишился своего осла, своих вещей, за которыми он ездил в другое селение, и надо было ещё платить погонщику за напрасное беспокойство.

 Ի վերջո, երբ բեռով գնալն անտանելի դարձավ, նա իր ապրանքը գցեց մի թփի տակ և վերջին ուժերով ճանապարհ ընկավ դեպի քաղաք։ Հաջորդ առավոտ նա վարորդ վարձեց և բերեց նրան այն վայրը, որտեղ թաքցրել էր բեռը, սակայն գողերն արդեն ամեն ինչ գողացել էին։ Հիմարը զրկվեց իր էշից, իր իրերից, ինչի համար գնացել էր ուրիշ գյուղ, և դեռ պետք է վճարեր մեքենավարին իզուր անհանգստության համար։

Կետադրել նախադասությունը։

Հեռավոր նավարկության մեկնելով՝ ես անցյալ տարվանից չեմ հանդիպել Նարինեին և միայն երբեմն, որքան հանգամանքները թույլ են տվել, ծովային նամակագրություն եմ ունեցել։

Զարմանալի սովորություն ուներ իշխանը. տուն դառնալիս, որտեղից էլ լիներ, միշտ վերադառնում էր կարճ ճանապարհով։

Նրա նիարդերը լարված էին, կարծես րոպե առ րոպե սպասում էր ինչ-որ փոթորկի, սիրտը թռթռում էր, ինչպես վիզը կտռած թռչնիկ։

Աստղերը՝ երկնքի այդ պսպղուն աչիկները, վառվում էին եթերային ոլորտում, և նրանց խառույկը աղոտ լույս էին ծավալում գիշերային երկնքի վրա։

Մի անգամ ես ու մայրս հասկաքաղ էինք անում մի հարուստ կալվածատիրոջ արտատեղում, երբ հերվից երևաց կալվածատերը և մեզ նկատելով

Մի դեղնափորիկ շարժում է ծառի ճյուղը և դիրիժորի նման թևերը թափահարելով ասես վարում թռչունների երգչախումբը,

Ես ճիշտն ասած, երանի եմ տալիս Օնիկին, նա գոնե սիրտը իմ առաջ բացում է, իսկ ես, վառվում եմ առանց ծխի. ին՞չ անեմ. ին՞չ ասեմ երբ իմ սերը չունի որևէ կերպարանք։

Ուռիների ոտքերը առծաթափայլ ծովն էր լվանում, իսկ կատարները՝ լուսաբացի կապույտ, թափանցիկ մշուշը. դող կար ծառերի տերևներին, ցող՝ կանաչներին, արևի փնջեր՝ բլրի վրա։

Առաջադրանք

Տրված  հեռագիրը   փոխադրե՛ք   որպես  նամակ. 

«Տիկին  էդիթ  Անթոնի

1702  1-2  Վիլմինգտոն  փողոց,

Ջերսի  սիթի,  Նյու  Ջերսի

Սիրելի  մայրիկ,  ինչպե՞ս  ես,  ես  հրաշալի  եմ:  Ստացա  նակակդ  և   չոր  մրգերը: Շնորհակալություն:   Ոչ  մի  բանի  մասին  մի՛  մտածիր:  Ցտեսություն:  Սիրով`  Բեռնար»:

Սիրելի մայրիկ, ինչպե՞ս ես, ինձ հետ ամեն ինչ կարգին է, ոչ մի բանի կարիք չունեմ։ Ստացա նամակդ, չոր մրգերը և իմ սիրելի համեղ քաղցրավենիքները։ Շնորհակլություն ամեն ինչի համար, շատ համեղ էին։ Ոչ մի բանի մասին մի մտածիր, լսել եմ այս քանի օրը քեզ լավ չէիր զգում, քեզ լավ նայիր և ծանր աշխատանք մի կատարիր։ Ցտեսություն։ Սիրով՝ Բեռնար։

1․Կարդա՛ ավանդությունը և կատարի՛ր  առաջադրանքները։

Աշխարհի ամենագեղատեսիլ  յոթ անկյուններից  մեկը այն ձորահովիտն է, որ ընկած է Դիլիջան քաղաքից տասնութ կիլոմետր հյուսիս, և ուր գտնվում է Հաղարծնի  վանքը:  Այստեղ 1281 թվականին կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու կողքին մի ընկուզենի է աճում, որը եկեղեցուն հասակակից է՝ 700 տարեկան: Ավանդությունն ասում է, որ այդ տաճարը կառուցող վարպետը սովորություն է ունեցել իր կառուցած շենքերի կողքին ընկուզենիներ տնկել:

-Շենքը չմնա, ծառը կմնա, ծառը չմնա, շենքը կմնա,- սիրում էր կրկնել վարպետը: -Տաճարը մարդու հոգին է քաղցրացնում, ընկուզենին՝ բերանը:

Եվ հիմա անանուն վարպետի հիշատակը հավերժացնում են քարե և կանաչ հուշարձանները:

1.Համացանցից գտի՛ր տեղեկություններ Հաղարծնի վանքի մասին, 4-5 նախադասությամբ շարադրիր:

Հաղարծնի վանք, 10-րդ դարի հայկական վանական համալիր, Հայաստանի Տավուշի մարզում, Դիլիջան քաղաքից 18 կմ հեռավորության վրա։

Ըստ ավանդույթի վանքի բացման և օծման արարողության ժամանակ մի արծիվ էր ճախրում գլխավոր եկեղեցու գմբեթի վրա, և դրանով իսկ այն հայտնի դարձավ որպես խաղացող (կամ ճախրող) արծվի վանք («հաղ» նշանակում է խաղ, իսկ «արծին» նշանակում է արծիվ):Այտեղից էլ առաջացել է Հաղարծին բառը։

Վանական համալիրը կառուցվել է 10-13-րդ դարերի ընթացքում։ Վանքի մասին տեղեկություններ է մեզ հասել Կիրակոս Գանձակեցինի կողմից։ Վանքը ծաղկունք է ապրել 12-րդ դարի վերջին – 13-րդ դարի սկզբին՝ Խաչատուր Տարոնացու առաջնորդության ժամանակ։ Որպես ուսումնագիտական կենտրոն հիշատակվում է (Կոստանդին Դ, Ստեփանոս Օրբելյան) 13-րդ դարի առաջատար մշակութային կենտրոնների շարքում։ Հայոց թագավոր Սմբատ Ա կամ Սմբատ Նահատակ – Բագրատունիների թագավորություն (ծն.  850  – մահացել է՝914 թվականի հունվարի 7-ին  Երնջակ բերդ, թաղվել է՝ Հաղարծին վանական համալիրում։

Այժմ Հաղարծին վանքը վերանորոգում է Համահայկական հիմնադրամը Սուլթան բեն Մոհամմադ ալ Քասիմի շեյխի օգնությամբ։ Հաղարծինը և Գոշավանքը Դիլիջանի ազգային պարկի հսկողության տակ են։

2.Որո՞նք են ‹‹քարե և կանաչ հուշարձանները››:

3.Ինչպե՞ս ես հասկանում  ‹‹ Տաճարը մարդու հոգին է քաղցրացնում, ընկուզենին՝ բերանը››  նախադասությունը: Մի քանի նախադասությամբ շարադրի՛ր մտքերդ այս նախադասության շուրջ։

4.Դո′ւրս գրիր տեքստից բոլոր հատուկ գոյականները և թվականները։

1. Կետադրել նախադասությունները։

Եթե Աստված անի՝ վերջալույսին ուղտերի քարավան անցնի անապատով, (վերջերս դրանք սակավ են երևում), ապա հիացումի հետ մեկտեղ՝ իմ շրթունքներից ինքնաբերաբար դուրս են լողում հայրենի երգի բառերը։

Սիրտս ցավում է, տնքում, չէ ո՞ր, այդ ահեղ գոտեմարտում, երբ կյանք ու մահ խառնվել են իրար, Կարոն հուզմունքի և անհանգստության ծանր ապրումներ է ունեցել իմ պատճառով, իսկ ես…

Обмен домами

Немецкая притча

Прослышали два шильдбюргера, что люди в давние времена друг с другом разными товарами обменивались и от такого обмена большую выгоду имели. Думали они, думали и надумали сами друг с другом обменяться, и не чем-нибудь, а сразу домами.

Первый шильдбюргер, который жил на верхнем конце улицы, разобрал свой дом и перетаскал его по брёвнышку на нижний конец, где жил тот, с кем он договорился об обмене. А второй шильдбюргер, что жил на нижнем конце улицы, тоже разобрал свой сруб и отвёз его туда, где прежде жил первый шильдбюргер. На новом месте каждый из них собрал свой дом, присел отдохнуть и задумался: «А что же я на этом выиграл?»

Шильдбюргерам было не до смеха: сколько труда они положили, чтобы дома свои сперва разобрать, а потом снова построить, да всё, оказывается, зря.
Источник: https://pritchi.ru/id_9084

Տներով փոխանակում

Գերմանական առակ

Երկու անգրագետներ լսեցին, որ մարդիկ հին ժամանակներում տարբեր ապրանքներ են փոխանակել միմյանց հետ և մեծ օգուտներ են ստացել նման փոխանակումից։ Մտածեցին նրանք, մտածեցին և որոշեցին փոխանակվել միմյանց հետ, և ոչ թե որևէ բան, այլ միանգամից տներով։

Казахская притча

Разум, Наука и Счастье поспорили между собой: кто из них лучше, кто сильнее? Решить сами они не смогли и пошли к мудрецам, чтоб те их рассудили.
Мудрецы сказали так, обращаясь к Счастью:
— Ты, Счастье, изменчиво и неразборчиво, часто появляешься там, где не надо; осчастливишь человека, заставишь его волноваться, страдать, а потом покинешь. Познакомься лучше с Разумом, будешь долго жить.
— А ты, Наука, — сказали мудрецы, — сильна во всем мире. Ты можешь заставить чёрный камень расплавиться, сверкать на весь мир, иногда делаешь что-то из ничего, многое превращаешь в ничто. Ты можешь и создавать, и разрушать. Познакомься и ты с Разумом, тогда долго проживёшь в почёте.
Разуму старцы сказали:
— Нет в мире лучшего друга у человека, чем ты. Но когда человек в гневе, ты появляешься и исчезаешь, уступив место злу. Возвращаешься лишь тогда, когда зло уже сделало своё дело. Ты принимаешься исправлять его ошибки, но не всегда тебе удаётся это сделать. Если бы ты с самого начала не покидал человека, то зло не заняло бы твоё место.
Обращаясь ко всем, мудрецы сказали так:
— Ты, Разум, будь человеком, ты, Наука, будь конём, а ты, Счастье, — кнутом. И если вы объединитесь, то всем будет хорошо.

Թարգմանություն

 Բանականությունը, Գիտությունը և Երջանկությունը իրար մեջ վիճեցին՝ նրանցից ո՞րն է ավելի լավը, ո՞վ է ավելի ուժեղ: Նրանք չկարողացան ինքնուրույն որոշել և գնացին իմաստունների մոտ՝ դատելու նրանց։
Իմաստուններն այս ասացին՝ նկատի ունենալով Երջանկությունը.

 -Դու, Երջանկություն, փոփոխական ես ու անընթեռնելի, հաճախ հայտնվում այնտեղ, որտեղ պետք չէ; երջանկացնել մարդուն, ստիպել նրան անհանգստանալ, տառապել, հետո հեռանալ: Ավելի լավ ճանաչիր Միտքը, երկար կապրես։

 «Եվ դուք, Գիտություն, - ասացին իմաստունները, - ուժեղ եք ամբողջ աշխարհում: Դուք կարող եք սև քարը հալեցնել, փայլեցնել ամբողջ աշխարհի համար, երբեմն ոչնչից ինչ-որ բան եք ստեղծում, շատ բան դարձնում եք ոչնչի: Դուք կարող եք և՛ ստեղծել, և՛ ոչնչացնել: Ճանաչիր նաև Միտքին, այդ դեպքում դեռ երկար կապրես մեծ հարգանքով։
Մեծերը մտքին ասացին. 

 «Աշխարհում քեզնից լավ ընկեր չկա: Բայց երբ մարդը բարկանում է, հայտնվում ես ու անհետանում՝ տեղը զիջելով չարին։ Դու վերադառնում ես միայն այն ժամանակ, երբ չարն արդեն արել է իր գործը։ Ձեզ տանում են ուղղելու նրա սխալները, բայց դուք միշտ չէ, որ կարողանում եք դա անել։ Եթե ​​դուք հենց սկզբից չլքեիք մարդուն, ապա չարը ձեր տեղը չէր զբաղեցնի։

 Դիմելով բոլորին՝ իմաստուններն ասացին.

 — Դու, Միտք, մարդ եղիր, դու Գիտություն, ձի եղիր, իսկ դու, Երջանկություն, մտրակ եղիր։ Իսկ եթե միավորվեք, ուրեմն բոլորը լավ կլինեն։

1.Լրացրե′ք բաց  թողնված  տառերը,  երկհնչյունները:

Ելև-ջ,  վայր-ջք,  առ-րյա,  բար-րություն,  խոչ-նդոտ,   մերթ-նդմերթ,   հն-աբան,   մանր-աբանություն,   կիրակն-րյա,   լուս-նկա,  պարզ-կա,   կրթ-ջախ,   մեղմ-րոր,   մեղմ-րեն,   քնքշ-րեն,   խավ-ար,   մատ-ան,  փաս-ան,   հր-ա,  ինքն-ստինքյան:

2.  Հետևյալ համանուններով կազմե′ք նախադասություններ:

Անարգել,   հոտ,   գոլ,   գունդ:

3.Գրեցե′ք   մեկ  հոմանիշ,  մեկ  հականիշ  տրված    բառերի    համար:

Կեղծավոր –անկեղծ, շողոքորթ, երկերեսանի

Կարծր –

Քնքուշ – կոպիտ

Ծածուկ –

Մոլեգին —

4.Որտեղ   հարկավոր  է,  գրեցե′ք   մեծատառերով:

Վահագն Վիշապաքաղ,    Սուրբ  Հեղինեի  կղզի,   Կենտրոնական  Ասիա,   Խաղաղության  համաշխարհային   կոմիտե,   Աշոտ  Բռնավոր,  Իրանի   Իսլամական   Հանրապետություն,   Ախուրյան   գետ,   Հայկական   Պար  լեռնաշղթա,     Դավիթ   Անհաղթ,    Գևորգյան  ճեմարան:

5.Դարձվածքների  իմաստները  գրեցե′ք  մեկ  բառով:

Ոտքերն  ընկնել֊ խնդրել,

   ոտքից   գլուխ֊ ամբողջությամբ

  ճակատը  պարզ֊ ազնիվ, 

  ծաղիկ  հասակ, 

արյունը  գլխին  խփել֊ բարկանալ,

   սիրտ  առնել,

    քամի  անել֊ ստեր անել։

6.Կազմե′ք   վեց   բառ  քար  արմատով:

քարանալ, քարանձավ, քարակոփ, քարակերտ, քարսիրտ, խաղաքար

7.Կազմե′ք   վեց  բառ   –վածք  ածանցով:

կառուցվածք, կազմվածք, թխվածք, պահվածք, գործվածք, սանրվածք