Դուրս գրիր բոլոր բայերը և որոշիր՝ ինչ խոնարհման են պատկանում։ Ասում են, որ գրտնակը սկզբում եղել է հացահատիկի հայոց աստվածուհի Աշորայի ձեռնափայտը: Բայց դա սովորական գավազան չէր: Հենց որ հայոց աշխարհում մեկը հացի մնացորդը կամ նույնիսկ փշուրը դեն էր նետում` աղբին խառնելով, աստվածուհու ձեռքից ձեռնափայտը դուրս էր թռչում` հասնում և հարվածում հացն անարգողի ճակատին ու ետ գալիս աստվածուհու մոտ: Գրտնակն այդպես կլորիկ ու թմբլիկ է դարձել սրա-նրա ճակատին թմփացնելով: Հետո այնպես եղավ, որ մարդիկ սովորեցին հացի ոչ մի փշուր դեն չնետել և աստվածուհին իր ձեռնաձայտը նվիրեց մարդկանց:
Ազգային հագուստը՝ հայկական տարազը, մեր ժողովրդի մտածողության արտացոլանքն է: Այն ոչ միայն արտահայտել է մեր ինքնությունը, այլև՝ եղել է այդ ինքնությունը պահպանող ազդակներից մեկը՝ ունենալով դարավոր պատմություն և լինելով նույնքան հարուստ ու բազմազան, ինչպիսին մեր բազմաբարբառ լեզուն է:
Տարազային համալիրներ
Պատմական որոշ հանգամանքների բերումով ձևավորվել է տարազային երկու համալիրներ՝ արևմտահայկական և արևելահայկական: Տարազային համալիրներում վառ արտահայտվել են սոցիալական, տոնածիսական, սեռատարիքային և անգամ մասնագիտական տարբերությունները: Եվ այս է պատճառը, որ տվյալ տարազին նայելուց՝ մարդիկ անմիջապես հասկանում էին, թե այդ տարազ կրողը ինչ խավի է պատկանել:
Տղամարդու հայկական տարազ
Տարազը բաղկացած էր երկու հիմնական բաղադրիչներից՝ ուսային (շապիկ, բաճկոն, մուշտակ) և գոտիական (տաբատ, շալվար)։ Շապիկի օձիքը զարդարվում էր ասեղնագործ գեղազարդերով: Հագուստը հիմնականում կարում էին բամբակյա գործվածքից, իսկ արևմտահայերը օգտագործում էին այծի բուրդը։ Ավանդական հագուստ էր համարվում չերքեզին, որը կրում էին շապիկի և բաճկոնի վրայից։ Հասարակական վայրում առանց չերքեզիի երևալը համարվում էր անընդունելի՝ նույնիսկ շոգ եղանակին: Ամենատարածված գլխանոցները համարվում էին տարբեր ձևերի գլխարկները, որոնք սովորաբար պատրաստվում էին գառան մորթուց:
Կանացի հայկական տարազ
Կանացի արտաքին հագուստը եղել է բավականին բազմազան՝ զգեստներ (արձակ և ոչ արձակ), բաճկոնակներ և անթև հագուստներ։ Զգեստները կարում էին սատինից, մետաքսից, թավշից։ Կանացի հագուստը զարդարված էր ասեղնագործ գեղազարդերով, իսկ բարձր խավի ներկայացուցիչները զարդարում էին իրենց հագուստը ոսկե և արծաթե մանրաթելերով։ Հագուստի մեջ կարևոր դեր էր խաղում նաև կանացի զարդարանքը։ Ոսկերչական բանվածքները պահվում էին խնամքով և փոխանցվում էին սերնդեսերունդ։ Հայաստանի արևելյան շրջաններում ապրող կանայք, կարմիր և երկար շապիկի տակից` կրում էին կարմիր և երկար տաբատներ, որոնց ստորին մասերը կարված էին ավելի թանկարժեք գործվածքից։ Արևմտյան Հայաստանի կանացի զգեստները ձևով համարյա նույն էին, սակայն ունեին որոշակի տարբերություններ (շապիկը սպիտակ էր, օգտագործվում էր ասեղնագործությունը, պարտադիր ներկա էր գոգնոցը)։ Զարդարանքներից էին մանյակը, արծաթե ապարանջանը:
Ասեղնագործ բանվածքը, որը հատուկ էր կնոջ տարազին, բացի գեղագիտական գործառույթից ունեցել է մեկ այլ ու թերևս ավելի կարևոր՝ ծիսապաշտամունքային և պաշտպանական նշանակություն: Այդ բանվածքներին մոգական զորություն էր վերագրվում ու հավատում էին, որ դրանք կրողներն պաշտպանված էին չար, վնասաբեր ազդեցությունից: Այս գաղափարը կար նաև կանանց գլխաշորի վրա, որի գաղափարաբանությունը այն էր, որ կրողին այն պաշտպանում էր նույնիսկ ծոծրակի հատվածից:
Միջնադարյան և ուշ միջհնադարյան կնոջ տարազ
Միջնադարյան կնոջ տարազի համալիրը, գլխի հարմարանքը, ի տարբերություն հին հայկական տարազների, ավելի պարզ էր՝ կազմված ծաղկազարդ ճակատակալից։ Որպես գլխի ծածկոցներ օգտագործում էին քողերը, որոնց հանդիպում ենք նաև ուրարտական տարազում։ Միջնադարյան կանայք բերանն այնքան ամուր չեն կապել, ինչպես ընդունված էր։ Վաղ միջնադարում հայ վերնախավի շրջանակներում նկատելի է ինչպես արաբ, այնպես էլ բյուզանդական տարազների ազդեցությունը։ Ուշ միջնադարում հայկական ավանդական տարազը մասամբ ենթարկվել է նաև թուրք, թաթար և քուրդ նվաճողների ազդեցությանը, իսկ մի շարք նահանգներում և գավառներում պահպանվել մինչև IXI դարի վերջը և XX դարի սկիզբ։ Այնուհետև հայկական տարազները աստիճանաբար սկսել են տեղի տալ եվրոպական զգեստներին և դուրս մղվել առօրյա գործածությունից։
Արևմտյան և Արևելյան Հայաստանի տարազի համալիրները
Արևմտյան և Արևելյան Հայաստանի տարազի համալիրները տարբերվում են նրանով, որ Արևմտյան Հայաստանում կանացի տարազն աչքի էր ընկնում առավել ճոխությամբ, ավելի հարուստ էր ոսկեթել և արծաթաթել ասեղնագործություններով: Մյուս էական տարբերությունն այն էր, որ արևմտյան բոլոր գավառներում գոգնոցը կնոջ տարազի պարտադիր մասն էր: Այն կապում էին գոտկատեղում, կրծքամասում կամ ուսամասում:
Արևմտյան Հայաստանի տարազային համալիրի մեջ մտել են Վասպուրականի, Բարձր Հայքի, Սասունի տարազաձևերը, ինչպես նաև Կիլիկիայի և Փոքր Հայքի հայաբնակ շրջանների տարազները: Վերջիններս աչքի են ընկնում բուսական և երկրաչափական զարդանախշերով, որոնք առկա էին թե՛ կանանց և թե՛ տղամարդկանց հագուստներում: Կրել են բարձրարվեստ զարդեր, որոնք էլ ամբողջացրել են տարազային համալիրը:
Արևմտյան և Արևելյան Հայաստանի տարազը տարբեր էր նաև տղամարդկանց դեպքում: Արևելյան գավառներում տարածված էր կովկասյան տարազաձևը, որը կազմված էր ներքնազգեստից, կարճ վերնազգեստից, չուխայից: Ձմռանը հագնում էին լայն մուշտակ՝ առանց գոտու, գլխին կրում էին գառան կամ ոչխարո մորթուց գլխարկ: Արևմտահայերի տարազը տարբերվում էր: Այն կազմված էր ասեղնագործ տարրերով տաբատից, կարճ անթև զգեստից, վերնաշապիկից, կարճ վերնազգեստից: Շապիկի թևքերը հարդարվում էին ասեղնագործություններով: Մեջքին կապում էին բրդյա գոտի ու դնում էին սպիտակ, կոնի ձևով գլխարկներ:
Գուլպան և ոտնամանը հայոց տարազի անբաժան մասն են կազմել, որոնք նաև պաշտպանել են ցրտից: Թե՛ կին և թե՛ տղամարդ հագել են կաշվե սրածայր ոտնաման՝ տրեխ:
Տարազի կարևոր բաղադրիչ է կազմել զարդը, որն արտահայտել է կրողի գեղագիտական նախասիրությունը: Զարդերի հատուկ խումբ են կազմել հմայելիպարագաները՝ աչքուլունք, հուռութ, խաչեր: Կիրառել են հիվանդություններ բուժելու նպատակով՝ հմայական, ծիսական աղոթքների ուղեկցությամբ:
Թեև Արևմտյան և Արևելյան Հայաստանում հայ ավանդական զարդարանքի պարագաները տարբերվել են, բայց ունեցել են որոշ ընդհանրություններ՝ գույնի, ձևի, իմաստաբանության առումով:
Այս հունվար ամիսը շատ տարբերվող և ուսուցողական ամիս էր։Հունվար ամսի ընթացքում մենք ձեռք բերեցինք նոր հմտություներ և փորձ։Նախագծերի արդյունքում մեր հունվար ամիսը եղավ տարբերվող։
Բնագիտատեխնիկական ստուգատես – բնագիտատեխնիկական ստուգատեսի ժամանակ մենք կարող էինք մոմ պատրաստել, հաց թխել, օճառ պատրաստել, բնագիտական ֆիլմ թարգմանել։ Տարբերակներից ես և իմ համակուրսեցի Շողերը ընտրեցինք տնային պայմաններում հացի պատրաստումը նաև մենք նախատեսել էինք հետաքրքիր փորձ, ընթացքը բավականին հետաքրքիր էր, սակայն վերջնական արդյունքը այդքան էլ գոհացնող չէր։ Հացի պատրաստման ընթացքը շատ հետաքրքիր էր քանի որ մենք պատրաստում էինք ամպ հաց։ Հիմնական բաղադրիչը ձվի սպիտակուցն էր, սպիտակուցի հետ աշխատելը բավականին դժվար էր։ Արդյունքը բավականին գոհացնող էր։ Բոլորին խորհուրդ եմ տալիս փորձել, քանի որ պատրաստման ընթացքը և վերջնական արդյունքը հետաքրքիր էր և ուսուցողական։ Հաջորդ փորցի բաղադրիչներն են քացախաթթուն, սոդան և ջուրը։ Փորձի ընթացքում մենք ունեինք մի քանի սխալներ, դա հասկացանք վերջնական արդյունքի ստացման փուլում։ Փորձերի պատրաստման ընթացքը կարող եք տեսնել հղումով։
Ազգագրական փառատոնի շրջանակներում գրականությունից ուսումնասիրեցինք Մշո բառբառը։ Կազմեցինք անհատական բառարան, կարդացինք առակներ որոնք փոխադրեցինք արևելահայերեն։ Կայն բառեր որոնք մենք չէինք հասկանում, բայց Ընկեր Թամարը մեզ բացատրում էր բառերի նշանակությունը, որպեսզի մենք ավելի լավ յուրացնենք այդ բոլոր առակները։ Հայոց պատմությունից այս փառատոնի շրջանակներում ուսումնասիրեցինք ազգային հագուստ տարազ, գույների նշանակությունը, թե որ շրջանում ինչ տեսք է ունեցել տարազը։
Դիջիթեք – այս նախագծի շրջանակներում մենք կարող ենք նոր բան սովորել։ Իմ մասնակցությունը այդքան էլ մեծ չէ, բայց եթե նմանատիպ նախագիծ կրկին լինի իմ մասնակցությունը ավելի մեծ կլինի։ Ահա այս նախագծերի շնորհիվ մեր հունվարը ավելի ուսուցողական դարձավ։
Մարզական ստուգատեսը շատ տարբերվող էր և յուրօրինակ։ Մարզական ստուգատեսի ընթացքը, լավ զգացողությունները երևում են լուսանկարներում։
Առաջադրանք՝ 5 պարագրաֆներից ընտրել այն թեման, որը դուր եկավ և խոսել դրա մասին։
Ատոմը դա քիմիական տարրի հատկություններ ունեցող փոքրագույն մասնիկ է։ Ցանկացած պինդ մարմին, հեղուկ, գազ կամ պլազմա կազմված է չեզոք կամ իոնացված ատոմներից։ Ատոմները շատ փոքր են. սովորաբար մոտ 100 պիկոմետր, մեկ մետրի տասը միլիարդերորդը։ Փոքր չափերի պատճառով ատոմների վարքագծի վերաբերյալ դասական ֆիզիկայի կանխատեսումները նկատելիորեն սխալ են, ինչը պայմանավորված է քվանտային էֆեկտներով։ Ֆիզիկայի զարգմացման ընթացքում ատոմային մոդելները հիմնվել են քվանտային սկզբունքների վրա՝ ատոմի վարքագիծն ավելի լավ կանխատեսելու և բացատրելու համար։ Ցանկացած ատոմ կազմված է մեկ միջուկից և մեկ կամ ավելի էլեկտրոններից։
Միջուկը կառուցված է մեկ կամ ավել պրոտոններից և սովորաբար գրեթե նույն քանակությամբ նեյտրոններից։ Պրոտոններն ու նեյտրոնները կոչվում են նուկլոնները։ Ատոմի զանգվածի ավելի քան 99.94%-ը միջուկն է։ Պրոտոններն ունեն դրական, էլեկտրոնները՝ բացասական, իսկ նեյտրոնները՝ չեզոք էլեկտրական լիցք։ Եթե ատոմում էլեկտրոնների և պրոտոնների թիվը հավասար է, ուրեմն այն էլեկտրականապես չեզոք է։ Եթե ատոմում պրոտոնների համեմատ կան ավել կամ պակաս էլեկտրոններ, ուրեմն այն համապատասխանաբար բացասական կամ դրական լիցք ունի և կոչվում է իոն։
Крик «Горько!» является старой традицией, которая есть на всех русских свадьбах. Под эти возгласы молодожены целуются, а гости выпивают за здоровье молодых. Многие считают, что это исключительно русская особенность, которая позже перешла в культуры остальных славянских народов.
«Горка!»
Первая связана со свадебными развлечениями, которые обычно устраивались зимой или поздней осенью. В эту пору рядом с домом девушки сооружали ледяную горку. На её вершине стояла невеста со своими подругами. Жениху со своей командой нужно было забраться по скользкой круче. Присутствующие гости кричали «Горка!», пока молодой человек пытался достигнуть цели.
Добравшись до избранницы, парень целовал свою суженную перед гостями, а его друзья целовали подружек. После этого все со смехом катились вниз. Сегодняшние свадьбы обходятся без горок, но возглас «Горка!» остался, изменившись в «Горько!».
Перехитрить нечисть
Ещё одна версия связана с другим свадебным обрядом, когда невесте предстояло обойти гостей с подносом. Гостям нужно было бросать на него деньги, а затем брать стопку с водкой и со словом «Горько!» выпивать спиртное и целовать невесту. Женихи не одобряли эту традицию, поэтому сегодня с таким возгласом целуются исключительно молодожёны.
Другая история связана со старыми суевериями. Наши предки верили в существование тёмных сил и всяческих духов, которые любили устраивать пакости. Потусторонним существам крайне не нравилось, когда люди громко выражали свою радость. Гости кричали «Горько!», чтобы обхитрить нечисть и отвести сглаз от супругов
Существуют романтичная теория, которая гласит, что целование под крики «Горько!» подслащает вино, которое кому-то могло показаться пресным.
Есть интересная байка о том, что крик «Горько!» — это напоминание жениху и невесте о тех днях, которые они прожили вдали друг от друга. Гости призывают их целоваться чаще, чтобы все плохое оставались в прошлом, а в супружеской жизни оставалось место лишь сладкому.
Պատրաստել ենք 2020 թվականի շատ թրենդային հաց ամպ։Այն ավելի շատ կարելի է համարել դեսերտ։ Շատ հետաքրքիր փորձ էր։ Պետք է հաշվարկել ամեն վարկյանը, քանի որ ձվի սպիտակուցների հետ գործ ունենալը այդքան էլ հեշտ չէ։
Առանձրացրեցի դեղնուցը և սպիտակուցը։ Դեղնուցը մեզ այլևս պետք չի գա։Հարել սպիտակուցըԱվելացնել շաքարավազ։Այնուհետև ավելացնել եգիպտացորենի օսլաԼավ հարել։
Գեղեցկուցյան համար ավելացրեցնել կանաչ գույնի կերակրի ներկ։
Թխել կես ժամ 150 աստիճան տաքությամբ։Մի փոքր ուշ հանեցի,այդ պատճառով այն իր տեսքը կորցրել էր։Ներսում շատ գեղեցիկ էր։ Հեռախոսը այդքան լավ ցույց չի տալիս գեղեցիկ կանաչ գույնը։
Այս <<հացը>> նման է քաղցր ձվաձեղի, նաև փափուկ է ինչպես սպունգ և ամպ։ Ընտանիքի անդամների միջին գնահատականը 9/10:
Փորձ երկրորդ:Ինձ միշտ հետաքրքրել են այսպիսի փորձեր այդ պատճառով որոշեցի այս անգամ փորձարկել ինձ։Առաջին քայլով պետք է քացախաթթուն, սոդան և ջուրը խառնել։Այնուհետև պետք է թողել 5-6 ժամ։ Փրթուրը պետք է վերացվի քարանման կույտերի։Այնուհետև պեըք է եռացնել այնքան , որ նյութը դառնա անգույն։Ես սխալմամբ մի փոքր շուտ հանեցի ,և քիզ եփեցի,այդ պատռառով ինձ մոտ ոչինչ չստացվեց։Ահա սա էլ այն պահը,որտեղ հասկացա իմ սխալները և մի փոքր հիասփափություն ապրեցի։
1) I (was sitting) in a cafe when you (called) 2) When you (arrived) at the party, who (was) there? 3) Susie (was watching) a film when she (heard) the noise. 4) Yesterday I (went) to the library, next I (had) a swim, later I (met) Julie for coffee. 5) We (were playing) tennis when John (hurt) his ankle. 6) What (were they doing) at 10pm last night – it was really noisy? 7) He (was taking) a shower when the telephone (rang). 8) He (was) in the shower when the telephone (rang). 9) When I (walked) into the room, everyone (was working).
10. It was a day last September. The sun was shining, the birds were singing. I was walking along the street when I met an old friend.
11. He was living in Russia when the Revolution started.
12. When her train got to the station, we were waiting on the platform.
13. He was so annoying! He was always leaving his things everywhere
14. On holiday, we visited Rome, saw the Vatican, and spent a few days at the beach.
Exercise 3 1. A: “There’s someone at the door.” B: “I’ll get it.” 2. Joan thinks the Conservatives will win the next election. 3. A: “I’m moving house tomorrow.” B: “I’ll come and help you.” 4. If she passes the exam, she’ll be very happy. 5. I’ll be there at four o’clock, I promise. 6. A: “I’m cold.” B: “I’ll turn on the fire.” 7. A: “She’s late.” B: “Don’t worry she’ll come.” 8. The meeting will take place at 6 p.m. 9. If you eat all of that cake, you’ll feel sick. 10. They’ll be at home at 10 o’clock.
New Year Parties
Most people celebrate the New Year, and many of them do that by attending a party. Some parties may be small while others will be quite big. Some parties will be at a person’s home while other might be outside in a city center.
The simplest and smallest New Year parties are those that a single family will have in their own house. This is where the parents and children will just spend time together. Some years a family will spend time like this and then in other years they will go to other types of parties. Often the family at a house party will eat a meal together and then wait for midnight. While waiting they play games, watch television, or talk to each other.
Another type of party will be where someone will invite a group of friends to their house for a celebration. This will be a bit of a bigger party, and depending on the size of the house ten to thirty people may attend. If there are not many people at the party they may sit down and eat a formal meal, while for a bigger party it will be a buffet where people stand up and help themselves to food. Often the people who come to the party will each bring something to share that everyone can eat.
The biggest parties that happen are public parties in the middle of some cities. For these parties, groups of friends will spend the evening and night outside, often visiting several different pubs and bars. They might have a drink in one pub and then walk to another pub where they will have another drink. When it is getting close to midnight most of the people will finish their drink in the bar or pub and go to some central point in the city. At this place there will be a big countdown to midnight and the start of the New Year. After midnight the people will then either go home or go to a nightclub so they can celebrate for even longer.
As people get older the type of party they attend may change. A young person may go out to a big city center party while an older person may just want to spend time at home with their family.
ESL New Year Reading Comprehension
Reading comprehension questions that go with the above reading passage.
1) Who attends the smallest type of party?
2) When a part has a buffet, who supplies the food?
1. She went (go) to Australia in 1994 and she liked it very much. 2. My father usually likes (like) his steak well-done. 3. The dog ate (eat) its toy last night. 4. The policeman talked (talk) to the burglar yesterday. 5. Did you have (you /have) a test last week? 6. I often see her mother but she never speaks (speak) to me. 7. The gentleman spoke (speak) to his servant 2 hours ago. 8. The kangaroo always carries (carry) its baby. 9. My friend talks (talk) a lot every day. 10. The man drove (drive) to the supermarket last weekend. 11. My brothers left (leave) for England last week. 12. My sisters leave (leave) for England every year in June. 13. I don’t like that man because he often laughs (laugh) at me. 14. Her sister never smokes (smoke). 15. The cat usually leaves (leave) its basket when it is hungry
